Ekonomik ömrünü tamamlamış gemileri sökerek demir çelik fabrikalarına ham madde sağlayan Aliağa Gemi Geri Dönüşüm Bölgesi’nde geçen yıl 125 geminin sökümü yapıldı, 610 bin ton hurda geri dönüştürüldü.
Taa dünyanın öbür ucundan Brezilya ve Meksika Körfezi’nden 25’e yakın petrol platformunun sökümü bile Aliağa’da yapıldı. Halen 5 platformun da kesim işlemi devam ediyor.
Gemi söküm konusunda dünyada ilk beşdeyiz. Rakiplerimiz; Bangladeş, Pakistan ve Hindistan.
Bırakın Avrupa ülkelerini artık Brezilya ve Meksika gibi ülkelerin bile istemediği asbest içeren radyasyon kaynağı gemilerin söküldüğü yer İzmir.
***
Bu konu TBMM gündemine de taşındı. İzmir Milletvekili Murat Bakan, Çevre Bakanlığı’nca yanıtlanmak üzere TBMM Başkanlığı’na yazılı bir öner verdi.
Söz konusu önergenin konusu; tehlikeli madde içerdiği için hiçbir ülkede sökümü yapılmayan ve Aliağa’ya gönderilen 81 bin 792 grostonluk ve 18 bin gaz tankerli Ethan Gemisi.
Murat Bakan’ın yazılı önergesi özetle şöyle;
Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’nün yaptığı incelemelerde Ethan gemisinde tehlikeli madde olmadığı raporlanmış ve söküme başlanmış.
AB ülkelerinin yanısıra Türkiye’de de alım ve satımı yasak olan asbestli geminin sökümünün uluslararası sözleşmelere aykırı olduğu çevreci örgütlerce vurgulandı.
Gemi sökümünün durdurulması talebiyle açılan yürütmeyi durdurma davası devam etmesine rağmen sökümün tamamlandığı ve çıkan hurdaların da Yeni Foça’daki bir fabrikaya satıldığı ifade edilmektedir.
Gemi Geri Dönüşüm Sanayicileri Derneği’nce mahkemeye gönderilen belgede gemideki zehirli asbest miktarının 405 kilogram olduğu belirtildi.
***
Söz konusu önergede Çevre Bakanlığı’nın yanıtlaması için şu sorular var:
1-Ethan gemisinin sökümü tamamlanmış mıdır? Geminin sökümünde zehirli maddeler nasıl tespit edilmektedir? Zehirli maddelerin arındırılması nasıl, hangi sıklıkla ve ne süreyle yapılmıştır?
2-Atıklar hangi yöntemlerle nasıl ve ne sıklıkla bertaraf edilmektedir?
3-Ege söz konusu söküm esnasında 405 kilogram asbest ortaya çıkmışsa gemide zehirli madde olmadığına ilişkin rapor kim tarafından tespit edilmiştir?
***
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı soru önergesine özetle şu yazılı cevabı vermiş:
Tehlikeli madde envanter raporuna göre; kablo geçişleri, klinker contalar ve balatalarda olmak üzere gemide 405 kilogram asbest içeren madde bulunduğu belirtilmiştir.
Söz konusu miktar ve asbestli malzemenin kullanıldığı yerler dikkate alındığında Gemi Geri Dönüşüm Sanayicileri Derneği depolama kapasitesinin yanı sıra tehlikeli madde ve asbest uzmanları açısından değerlendirilebilir miktarda olduğu uygun görülmüştür.
Asbest, uzmanları tarafından usulüne uygun şekilde gemiden sökülmüş ve derneğin depolama alanında geçici olarak depolanmıştır.
Akabinde ise söz konusu atığı bertaraf etmek üzere Bakanlığımızca izin ve lisanslı tesislere gönderilmiştir.
Bahse konu geminin söküm işlemleri tamamlanmıştır.
***
Bu soru önergesine verilen cevapla, öncelikle Aliağa’da sadece bir gemiden 405 kilogram “zehirli toz” diye adlandırılan asbest maddesinin çıktığı resmen doğrulandı.
Adında “çevre” kelimesi bulunan bir Bakanlığın konuya yaklaşımı gerçekten çok ilginç.
Bakanlık verdiği cevapta; Gemi Geri Dönüşüm Sanayicileri Derneği’nin depolama alanının kapasitesinin 405 kilogram asbest için yeterli olduğu söylüyor.
Tek sorun depolama alanı mı? Yeterli depolama alanı yapılsa İzmir’e 100 milyon ton asbest getirilebilir mi yani?
Bu konuda Bangladeş, Hindistan ve Pakistan ile yarıştığımızı söylemek ise gerçekten trajikomik.
YORUMLAR