Akciğer ödemi neden olur? Akciğer ödemi, genellikle kalp problemi nedeniyle ya da kalp dışı problemler nedeniyle oluşmaktadır
Bu nedenle de, kardiyojenik veya kardiyojenik olmayan akciğer ödemi şeklinde gruplandırılmaktadır. (1)
Kardiyojenik Akciğer Ödemi
Kardiyojenik akciğer ödemi daha sık görülmektedir. Bu durum bazen kalp yetmezliği veya konjestif kalp yetmezliği olarak da adlandırılmaktadır.
Vücuttaki kan akışının nasıl olduğunu anlamak, akciğerde neden ödem oluştuğu hakkında bilgi verebilmektedir.
Kalbin sağ tarafının işlevi, vücuttaki kanı almak, sonrasında ise karbondioksitin alındığı akciğerlere pompalamak ve oksijen üretmektir. Taze oksijenin bulunduğu kan, vücudun dokularına pompalanan kalbin sol tarafına geri dönmekte ve döngü tekrar başlamaktadır.
Akciğer ödemi, koroner arter hastalığın sık görülen bir komplikasyonu olarak ortaya çıkmaktadır. Kalp dokusunu besleyen kan damarları daralmakta, sonuç olarak da, yeterli ve verimli kan pompalamak için gerekli olan oksijen ve besleyici maddeler alınamamaktadır. Bu süreç kalbin kan pompalama gücünü sınırlandırabilmektedir. Kalp krizi geçirme riski sonrasında ise kalp kası hasar görebilmektedir.
Hasar gören ya da işlevini tam olarak yerine getiremeyen kalp kasının neticesinde, kan sirkülasyonu tam olarak sağlanamamakta, akciğerlere basınç uygulanmakta ve sıvı birikimi oluşmaktadır.
Kalp kasının yeterli fonksiyonu gösteremediği diğer tıbbi koşullar arasında şunlar bulunabilmektedir:
· Kardiyomiyopati
· Viral enfeksiyon geçmişi
· Tiroid sorunları
· Alkol veya uyuşturucu kullanımı
Kardiyomiyopati: İskemik ve hipertansif, yaygın olarak yaşanan iki kardiyomiyopati türleridir. İskemik, kalp kasına tedarik edilen kanın zayıf olması durumudur. Hipertansif ise kötü uygulanan yüksek kan basıncıdır. Artan kan basıncı sonucu kalp kası kalınlaşmaktadır. Bir süre sonra da, kalp bu durumu telafi edemeyecek bir duruma gelmektedir. Neticesinde de, sıvı, kan damarlarından akciğer dokusuna sızmaktadır.
Kalp Kapak Hastalıkları: Mitral ve aortik kalp kapakçığı koşulları da akciğer ödemine yol açabilmektedir. Sağlıklı kalp kapakçıkları kanın uygun yönde akmasını sağlamak için doğru zamanda açılmakta ve kapanmaktadır. Kapak yetmezliği yaşanması durumunda ise kan akışının yönü yanlış olabilmektedir. Kalbin sol tarafında yer alan mitral ve aort kapaklarının başarısız olması akciğer ödemi ile sonuçlanabilmektedir.
Kardiyojenik Olmayan Akciğer Ödemi
Kardiyojenik olmayan akciğer ödemi daha az görülmektedir. Bu durum genellikle, akciğer dokusunda hasar ve iltihaplanma nedeniyle oluşmaktadır. Akciğer dokusunun şişmesi, alveollerin ve çevreleyen akciğer dokusuna sıvı sızmasına yol açabilmektedir. Sonuç olarak da, oksijenin kan dolaşımına ulaşması için gerekli olan mesafe artmaktadır.
Kardiyojenik olmayan akciğer ödemine yol açan bazı tıbbi faktörler şunlar olabilmektedir:
Böbrek yetmezliği: Böbrekler bu durumda aşırı sıvı ve atıkları vücuttan atamayacak bir hale gelmektedir ve fazla sıvı akciğerlerde birikebilmektedir.
Toksinleri solunması: Amonyak, klor gazı ve duman gibi toksinlerin solunması akciğer dokusuna doğrudan zarar verebilmektedir.
Yüksek irtifa pulmoner ödem (HAPE): HAPE, yüksek irtifaya daha önce uyum sağlamadan, 8.000 fitin üzerindeki rakımlarda egzersiz yapan insanlarda ortaya çıkan bir durumdur. Genellikle kayakçılar, yürüyüşçüler ve atletler de görülmektedir.
İlacın yan etkileri: Bu durumda akciğer ödemi, aspirinde doz aşımının bir komplikasyonu veya bazı kemoterapi ilaç tedavilerinin kullanımın bir sonucu olarak ortaya çıkabilmektedir.
Yasadışı uyuşturucu kullanımı: Kardiyojenik olmayan akciğer ödemi, kokain ve eroin gibi yasadışı uyuşturucuların kullanımı sonucu oluşabilmektedir.
Yetişkinlerde solunum sıkıntısı sendromu: Travma ya da şok geçiren hastalarda görülebilen bir komplikasyondur. Vücudun krize cevap verme girişiminin bir sonucu olarak oluşmaktadır.
Pnömoni: Bakteriyel veya viral pnömoni enfeksiyonları oldukça yaygın olarak yaşanmaktadır. Akciğerlerin de enfekte olması sonucu sıvı birikimi oluşabilmektedir.
Akciğer Ödemi Nedir?
Akciğer ödemi, fazla sıvının akciğerlerde birikmesidir. Akciğerlerde meydana gelen ödem çok sayıda hava kesesini toplayarak nefes almayı zorlaştırmaktadır.
Akciğer ödemi genellikle kalp problemleri sonucu oluşmaktadır. Diğer yandan sıvı birikimi, zatürre, bazı toksinlere ve ilaçlara maruz kalma, göğüs duvarında travma yaşanması ve yüksek irtifalarda egzersiz yapma veya yaşama gibi kalp problemleri dışındaki başka nedenlerle birlikte de ortaya çıkabilmektedir.
Aniden gelişen akciğer ödemi, acil tedavi gerektiren ciddi bir durum sağlık sorunudur. Bazı durumlarda, ölüme bile neden olabilmektedir. Akciğer ödemi için uygulanacak olan tedavi ise altında yatan nedene bağlı olarak değişmektedir.
Akciğer Ödemi Tedavisi
Akciğer ödemi nasıl geçer? Akciğer ödemi hastanede tedavi edilmektedir. Gerekli durumlarda, tedaviye yoğun bakım ünitesinde devam edilebilmektedir.
Hastanede, yüze oksijen maskesi takılmakta ya da burun içine küçük plastik tüpler takılmaktadır. Solunum borusuna bir solunum tüpü de yerleştirilebilmektedir. Böylece, hastanın kendi başına nefes alamaması durumunda, solunum cihazından yardım alınmaktadır.
Akciğer ödemine neyin neden olduğu tespit edilmeli ve nedene bağlı olarak tedavisi hemen uygulanmaya başlanmalıdır. Örnek vermek gerekirse, akciğer ödemi bir kalp krizi nedeniyle ortaya çıktıysa, gerekli müdehale derhal yapılmalıdır.
Akciğer ödemini tedavi etmek için kullanılabilen ilaçlar arasında ise şunlar bulunmaktadır:
· Vücudun aşırı sıvıyı atmasını sağlayan diüretikler
· Kalp kasını güçlendiren, kalp atışını kontrol eden veya kalp üzerindeki baskıyı hafifleten ilaçlar
Akciğer Ödemi İçin Hangi Doktora Gidilir?
Akciğer ödemi tanısı ve tedavisi için iç hastalıkları bölümüne (dâhiliye) ve göğüs hastalıkları (pulmonoloji) bölümüne başvurulmaktadır.
Akciğer Ödemi Belirtileri
Akciğer ödemi başlangıcında ilk dikkat çeken belirti genellikle nefes darlığıdır.
Hasta düzgün nefes almakta zorluk çekmeye başlamaktadır. Akciğerlerde sıvının birikmesi sağlıklı oksijen dolaşımının yaşanmasını da güçleştirmektedir.
Kan dolaşımındaki oksijenin çok az olması, nefes alırken tıkanıklık yaşanmasına yol açmaktadır. Diğer yandan, akciğer ödemi nedeniyle ortaya çıkan diğer belirtiler, problemin altında yatan tıbbi soruna bağlı olarak değişebilmektedir.
Akciğer ödemi nasıl anlaşılır? Akciğer ödemi belirtileri türüne bağlı olarak şöyle sıralanabilmektedir:
Aniden Ortaya Çıkan Akciğer Ödemi Belirtileri
Aniden ortaya çıkan ya da diğer bir deyişle akut olan akciğer ödemi belirtileri şunlardır:
· Aşırı nefes darlığı yaşama
· Gece uyurken nefes darlığı çekme
· Boğulma hissi
· Nefes alırken nefes nefese kalma
· Kaygı, huzursuzluk veya endişe duygusu
· Köpüklü, bazense kanlı balgamlı öksürük
· Kalp hastalığına bağlıysa göğüs ağrısı
· Hızlı, düzensiz bir kalp atışı (çarpıntı)
Yukarıda sıralanmış olan akciğer ödemi belirtilerinin yaşanması durumunda, hemen tıbbi yardım alınmalıdır. Aksi takdirde, akciğer ödemi ölüme sebebiyet verebilmektedir.
Uzun Süreli Akciğer Ödemi Belirtileri
Uzun bir süre boyunca tedavi uygulanmayan ve giderek de kötüleşen akciğer ödemi durumudur. Sonuç olarak, akciğer ödemi belirtileri daha şiddetli olarak yaşanmaktadır ve aşağıdaki içermektedir:
· Hareket sırasında yaşanan nefes darlığı
· Uzanma ya da uyuma sırasında yaşanan nefes darlığı
· Hırıltı
· Özellikle alt gövde bölgelerinde yaşanan iltihaplanma
· Vücutta ağrı
· Hızlı bir şekilde kilo alma
· Yorgunluk
· Gece uyurken nefessiz kalma nedeniyle uyanma
Yüksek İrtifa Akciğer Ödemi Belirtileri
Vücudu alıştırmadan yüksek irtifaya maruz kalma ya da yüksek irtifada yaşayan insanlarda meydana gelen bir akciğer ödemi türüdür. Genellikle, geçici bir durumdur ve yüksek irtifadan uzaklaşması kişinin normale dönmesi için yeterli olabilmektedir. Bu akciğer ödemi türünün belirtileri arasında şunlar bulunmaktadır:
· Baş dönmesi
· Baş ağrısı
· Kalp atış hızının artması
· Fiziksel bir faaliyet sırasında yaşanan nefes darlığı
· Öksürük
· Yorgunluk
· Ateş
Yüksek irtifadan uzak durulması durumunda, hasta kendini genellikle daha iyi hissetmeye başlamaktadır ve durum giderek kötüleşmemektedir. Diğer yandan, daha da kötüleşmesi söz konusuysa, acil tedavi alınması gerekmektedir.
Acil Tıbbi Yardım Alınması Gereken Belirtiler
Bazı belirtiler durumun hemen tedavi edilmesi gerektiğini işaret edebilmektedir. Aşağıdaki belirtilerin bir ya da birkaçının hissedilmesi durumunda acil tıbbi yardım alınması gerekmektedir:
· Nefes darlığı
· Boğulma
· Tıkanma
· Boğulma hissi
· Kaygı
· Nefes kesen öksürük
· Göğüs ağrısı
· Düzensiz kalp atışı
· Cildin gri-mavi bir renk alması
· Aşırı terleme
Bu belirtiler akciğer ödeminin ciddi bir boyutta olduğunu işaret etmektedir. Bu belirtiler sadece akut akciğer ödeminde değil kronikleşen akciğer ödemi durumunda da yaşanabilmektedir. Akut akciğer ödemi tedavi edilmediği takdirde, zamanla tekrarlama eğilimi göstererek kronikleşmektedir.
Akciğer Ödemi Nedir?
Akciğer ödemi, fazla sıvının akciğerlerde birikmesidir. Akciğerlerde meydana gelen ödem çok sayıda hava kesesini toplayarak nefes almayı zorlaştırmaktadır.
Akciğer ödemi genellikle kalp problemleri sonucu oluşmaktadır. Diğer yandan sıvı birikimi, zatürre, bazı toksinlere ve ilaçlara maruz kalma, göğüs duvarında travma yaşanması ve yüksek irtifalarda egzersiz yapma veya yaşama gibi kalp problemleri dışındaki başka nedenlerle birlikte de ortaya çıkabilmektedir.
Aniden gelişen akciğer ödemi, acil tedavi gerektiren ciddi bir durum sağlık sorunudur. Bazı durumlarda, ölüme bile neden olabilmektedir. Akciğer ödemi için uygulanacak olan tedavi ise altında yatan nedene bağlı olarak değişmektedir.
Akciğer Ödemi Tedavisi
Akciğer ödemi nasıl geçer? Akciğer ödemi hastanede tedavi edilmektedir. Gerekli durumlarda, tedaviye yoğun bakım ünitesinde devam edilebilmektedir.
Hastanede, yüze oksijen maskesi takılmakta ya da burun içine küçük plastik tüpler takılmaktadır. Solunum borusuna bir solunum tüpü de yerleştirilebilmektedir. Böylece, hastanın kendi başına nefes alamaması durumunda, solunum cihazından yardım alınmaktadır.
Akciğer ödemine neyin neden olduğu tespit edilmeli ve nedene bağlı olarak tedavisi hemen uygulanmaya başlanmalıdır. Örnek vermek gerekirse, akciğer ödemi bir kalp krizi nedeniyle ortaya çıktıysa, gerekli müdehale derhal yapılmalıdır.
Akciğer ödemini tedavi etmek için kullanılabilen ilaçlar arasında ise şunlar bulunmaktadır:
· Vücudun aşırı sıvıyı atmasını sağlayan diüretikler
· Kalp kasını güçlendiren, kalp atışını kontrol eden veya kalp üzerindeki baskıyı hafifleten ilaçlar
Akciğer Ödemi İçin Hangi Doktora Gidilir?
Akciğer ödemi tanısı ve tedavisi için iç hastalıkları bölümüne (dâhiliye) ve göğüs hastalıkları (pulmonoloji) bölümüne başvurulmaktadır.
YORUMLAR