19. yüzyılda Rusya- İngiltere, soğuk savaşta Sovyetler-ABD arasındaki ‘Büyük Oyun’da ezilen Orta Asya şimdi Çin- ABD arasındaki güç mücadelesine sahne oluyor. ABD, DEAŞ’ı sahaya sürerken Çin’in Tacikistan’ın Bedahşan bölgesinde gizli askeri üs kurduğu ortaya çıktı. Pekin böylece Tacikistan, Afganistan, Çin üçgenindeki stratejik Vakhan koridorunu kontrol etmek istiyor
Dünyanın en ücra köşelerinden, tekin olmayan Güneydoğu Asya’nın çatısı Vakhan koridorunda iki süper güç, Çin ve ABD karşı karşıya geldi. Washington’un, Pekin yönetiminin tüm Avrasya’yı içeren Tek Kuşak Tek Yol projesini engellemek amacıyla uygulamaya koyduğu strateji kapsamında Irak ve Suriye’deki DEAŞ yapısı Afganistan içlerine ve Fergana Vadisi’ne taşınmaya başlandı. Pekin yönetiminin de bu adıma cevap olarak, stratejik Vakhan koridorunu kontrol eden, Çin sınırına birkaç kilometre mesafedeki Tacikistan’ın Dağlık Bedahşan bölgesinde gizli askeri üs kurduğu ortaya çıktı. Bölge halkına göre üste yüzlerce Çin askeri görev yapıyor. Amerikan Washington Post gazetesi Çin ileri üssünün en az üç senedir bölgede faaliyet gösterdiğini belirtti.
Çin askerlerinin daha önce Afgan ordusuyla sınır bölgelerinde ortak devriye görevi yaptığına ilişkin iddialar da ortaya atılmıştı.
STRATEJİK ÜÇGENDE
Cibuti ve Güney Çin Denizi’nden sonra, Çin’in ülke dışındaki üçüncü üssü kabul edilen askeri tesis, Tacikistan, Afganistan ve Çin sınırlarının kesişme noktasında bulunuyor. Çin’in Batı sınırına komşu Tacikistan topraklarında üç yıldır bulunan askeri üssün varlığı, uygu görüntüleri, fotoğraflar, tanıklarla yapılan görüşmeler ve Washington Post’un birinci elden gözlemleri sonucu teyit edildi. Afganistan topraklarındaki stratejik Vakhan Koridoruna bir atlama noktası niteliği de taşıyan ileri üste iki düzineye yakın bina ve gözetleme kuleleri bulunuyor.
ASKERLER SİNCAN UYGUR BÖLGESİNDEN
Bazıları Çin ve Tacikistan devlet sembollerini taşıyan binaların büyük bir gizlilik içinde tutulması dikkat çekiyor. Uydu görüntülerinde, kimliği belirsiz iki grup bina, askeri kışlalar, eğitim alanları dikkat çekiyor. Üsteki Çinli askerlerin, Çin’in Sincan-Uygur Özerk Bölgesinde görev yapan askeri birliklerin amblemlerini taşıması dikkat çekiyor. Askerlerin üsse yakın Murgab şehrinde alışveriş yaptığı da belirtiliyor.
AFGANİSTAN İÇLERİNE OPERASYON
Soyadı Ma olan bir Çinli asker, Washington Post muhabirine üç dört senedir üssün söz konusu noktada faaliyette olduğunu belirtiyor. Muhabirin, Vahan koridorundan geçişlere müdahale olup olmadığına yönelik sorusuna Çinli asker, gizlilik kurallarını hatırlatarak “pek çok kez” cevabını vermesi dikkat çekiyor.
Deaş Tacikistan sınırında
Rusya İçişleri Bakanı Igor Zubov 28 Ocak'ta kimliği belirlenemeyen helikopterlerin, çok sayıda DEAŞ’lı teröristi, Afganistan’ın Pakistan sınırından Tacikistan sınırına taşıdığını iddia etmişti. Rusya Aralık 2017’de de ABD’nin Irak ve Suriye’den 10 bin DEAŞ’lıyı Afganistan’a taşıdığını belirtmişti. ABD tarafından Afgansitan ve Orta Asya içlerine taşındığı iddia edilen DEAŞ terör örgütünün hedefinin, Çin'in Tek Yol Tek Kuşak projesinin önünü kesmek olduğu belirtiliyor. Bu amaçla stratejik Fergana ve Vahan vadileri gibi Çin içine sızmayı kolaylaştıracak ya da bölgeyi istikrarsızlaştıracak bölgelerde DEAŞ yapılanmasının harekete geçirilmesi hedefleniyor. Çin yönetiminin Irak ve Suriye'de DEAŞ içinde bulunan Orta Asyalı savaşçıları kendisine yönelik güvenlik tehdidi olarak gördüğü biliniyor.
Dün New York Fed Başkanı John Williams, ABD'deki faiz seviyelerinin makul olduğunu ve büyüme ya da enflasyonda beklenmedik bir değişim olmadığı sürece faizlerin artmasına gerek olmadığını söyledi.
Tutanaklardaki en ilginç gelişme ise bilanço normalleştirilmesi tarafında geldi. Bilanço daraltma planını yavaşlatma ve sona erdirme şartları tartışıldığı toplantıda üyelerin çoğunun 4 trilyon dolar büyüklüğündeki Fed’in bilançosunun daraltılmasına bu yıl son verilmesi gerektiğini söylediği anlaşıldı ancak tam bir fikir birliğine varılamadı.
YORUMLAR