Bilim insanları, Güneş Sistemi'nin ilk oluşum aşamasında bu halkaların basınç oluşturarak gezegenlerin bugünkü şeklini ve uzaklığını ortaya çıkardığını söyledi. Bununla birlikte araştırmacılar, yeni bulguların, daha önceki çalışmaların eksik kısımlarını tamamlayarak astronomi biliminde önemli bir dönüm noktası olduğunu açıkladı.
ABD’de yapılan yeni bir çalışmaya göre, Güneş Sistemi’nde gezegenler oluşmadan çok önce, Güneş'in Satürn'ün etrafındaki halkalara benzer halkaları vardı ve bunlar Dünya'nın on kat daha fazla büyümesini engelledi.
Teksas'taki Rice Üniversitesi'nden gök bilimcilere göre, bu halkalar Güneş benzeri bir dizi genç, uzak yıldızın etrafında görüldü. Toz ve gaz bulutlarından oluşan bu halkalar, muhtemelen genç Güneş'in yörüngesinde döndüler ve Dünya'nın oluşumunda rol oynadılar.
DÜNYA'NIN ÇOK DAHA BÜYÜK BİR GEZEN OLMASINI ENGELLEDİ
Nature Astronomy dergisinde yayımlanan çalışmanın yazarı André Izidoro, "Güneş sisteminde, Dünya'nın çok daha büyük bir tür karasal gezegen haline gelmesini engelleyen bir olay gerçekleşti” dedi.
Bununla birlikte Izidoro ve meslektaşları, yaptıkları çalışma kapsamında Güneş Sistemi’nin oluşumunu yüzlerce kez simüle etmek için bir süper bilgisayar kullandılar.
Bilgisayar modelleri, önceki birçok çalışmada eksik olan, ancak genç Güneş’in etrafında halkalar olması gerektiğini ortaya çıkaran Güneş sisteminin çeşitli özelliklerini aslına uygun olarak yeniden üretti.
Ayrıca çalışmada, erken Güneş Sistemi’nin disk içinde üç yüksek basınç halkaya sahip olduğu varsayıldı. Bu basınç halkaları, uzak yıldızların etrafındaki halkalı yıldız disklerinde de görülüyor.
GÜNEŞ SİSTEMİ'NE BUGÜNKÜ ŞEKLİNİ VERDİ
Bilim insanları, basınç çarpmalarının ve halkaların, Süper Dünya*ların yokluğu da dahil olmak üzere, bugün gördüğümüz Güneş Sistemi’nin mimarisini açıklayabileceğini söyledi.
*Süper Dünya: Dev Dünya veya Süper Dünya terimleri, astronomide Dünya'nın kütlesinden daha büyük, fakat gaz devinden çok daha küçük olan gezegenleri tanımlamak için kullanılıyor. Bu terim, yalnız gezegenin kütlesine dikkat çekmek için kullanıyor. Yüzey şartları ya da yaşanabilirlik konusunda bir şey îma etmiyor.
Izidoro, “Süper Dünyalar çok yaygınsa, neden Güneş Sistemi’nde bir tane yok? Basınç darbelerinin, iç ve dış Güneş Sistemi’nde bağlantısız disk malzemesi kaynaklarını ürettiğini ve iç Güneş sisteminde gezegenleri büyütmek için ne kadar malzeme bulunduğunu belirlediğini öneriyoruz" diye konuştu.
ÖNECEKİ ÇALIŞMALARIN AÇIKLARINI TAMAMLADI
Öte yandan, bilim insanları son birkaç on yıldır, gezegen öncesi disklerdeki gaz ve tozun giderek daha az yoğun hale geldiğini ve yıldızdan uzaklığın bir fonksiyonu olarak düzgün bir şekilde düştüğünü tahmin ediyorlardı.
Bununla birlikte, önceki bilgisayar simülasyonları, bu senaryolar altında gezegenlerin oluşmasının pek mümkün olmadığını gösterdi.
Yeni çalışma, bu sürecin, gezegenimsiler adı verilen asteroit boyutundaki nesnelerde tozun birikmesine izin verebileceğini gösterdi. Buna göre zamanla, yerçekimi ve çarpışma kuvvetiyle, bu küçük kayalar daha sonra gezegenleri oluşturmak için bir araya geldi. Izidoro, daha önceki çalışmaların, tozun yeterince yoğun olması durumunda bu gezegenlerin oluşabileceği varsayımı üzerinde çalıştığını söyledi.
YORUMLAR