Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından, finansal istikrarın güçlendirilmesi ve makroekonomik dengelenme sürecinin desteklenmesi kapsamında kredi kartı taksit sayısı ve ihtiyaç kredileri vade sınırlarına ilişkin yönetmeliklerde değişiklik yapılmasını içeren taslaklar hazırlandı
Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu ise, konuya ilişkin yaptığı açıklamada düzenlemenin yerinde olduğunu kaydetti.
BDDK tarafından yapılan açıklamada, finansal istikrarın güçlendirilmesi ve makroekonomik dengelenme sürecinin desteklenmesi kapsamında, kredi kartı taksit sayısı ve ihtiyaç kredileri vade sınırlarına ilişkin yönetmeliklerde değişiklik yapılmasını içeren taslakların hazırlandığı bildirildi.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Hane halkının bilinçli tüketiminin ve basiretli borçlanmasının teşvik edilmesi amacıyla, kredi kartlarında uygulanan taksit sayılarına ve ihtiyaç kredilerindeki vade sınırlarına ilişkin olarak 'Banka Kartları ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmelik', 'Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelik' ve 'Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik'te değişiklik yapılmasını teminen makro ihtiyati düzenlemeleri içeren taslaklar hazırlandı. Söz konusu değişiklik taslakları bugün itibarıyla ilgili tarafların görüş ve değerlendirmelerine açıldı.
KUYUM HARCAMALARINDA TAKSİT UYGULANAMAYACAK
Bu arada "Banka Kartları ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmelik"te yapılan değişiklik kapsamında, mal ve hizmet alımları ile nakit çekimlerinde taksitlendirme süresi 9 aydan 12 aya çıkarıldı. Kuyum harcamalarında ise daha önce 4 ay olarak belirlenen taksitlendirme süresi sıfıra düşürüldü.
Yeni madde şöyle belirlendi:
"Mal veya hizmet alımı sonrası belli bir ücret karşılığı borcun taksitlendirilmesi veya ödemenin ertelendiği dönemler de dahil olmak üzere, kredi kartları ile gerçekleştirilecek mal ve hizmet alımları ile nakit çekimlerinde taksitlendirme süresi 12 ayı geçemez. Bu süre elektronik eşya alımlarında üç ay, bilgisayar alımlarında, kulüp ve derneklere yapılan ödemelerde, havayolları, seyahat acenteleri, taşımacılık ve konaklama ile ilgili harcamalarda altı ay, sağlık ve sosyal hizmetler ile ilgili harcamalarda ve sağlık ürünü alımlarında, vergi ödemelerinde 9 ay olarak uygulanır.
Kredi kartlarıyla gerçekleştirilecek kuyum, telekomünikasyon, doğrudan pazarlama ile ilgili harcamalar, yurt dışında yapılan harcamalar ve, yemek, gıda, alkollü içecek, akaryakıt, kozmetik, ofis malzemesi ile hediye kart, hediye çeki ve benzeri şekillerde herhangi somut bir mal veya hizmeti içermeyen ürünlerin alımlarında taksit uygulanamaz."
Aynı yönetmelikte, kurumsal kredi kartlarıyla mal veya hizmet alımı sonrası belli bir ücret karşılığı borcun taksitlendirilmesi veya ödemenin ertelendiği dönemler de dahil olmak üzere gerçekleştirilecek mal ve hizmet alımları ile nakit çekimlerinde taksitlendirme süresinin dokuz ayı geçemeyeceği zorunluluğu getirildi.
TAŞIT KREDİLERİNDE ÜST SINIR 120 BİN LİRAYA ÇIKARILDI
"Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelik" ile "Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmelik"lerinde yapılan değişiklik kapsamında ise kredi tutarının taşıtın değerine oranı taşıtın nihai fatura değeri 100 bin liradan 120 bin liraya çıkarıldı.
Böylece ilgili madde, yönetmeliklerin taslaklarında şu şekilde yer aldı:
"Tüketicilere, binek araç edinimi amacıyla kullandırılacak taşıt kredilerinde ve taşıt teminatlı kredilerde veya yapılacak finansal kiralama işlemlerinde, kredi tutarının taşıtın değerine oranı taşıtın nihai fatura değeri 120 bin lira ve altında olanlar için yüzde 70'i aşamaz. Bu oran, nihai fatura değeri 120 bin lirayı aşan binek araçlarda, bedelin 120 bin liraya kadar olan kısmı için yüzde 70, 120 bin liranın üstünde olan kısım için yüzde 50 olarak uygulanır. İkinci el binek araçlarda taşıtın değerinin tespitinde kasko değeri esas alınır."
Ayrıca, konut kredileri kapsamında da değişikliğe gidilerek, "Konut edinmeleri ve konut tadilatı kapsamında konutun bütünleyici parçası niteliğini haiz olacak şekilde mal veya hizmet alımı amacıyla tüketicilere kullandırılan krediler, konutların finansal kiralama yoluyla tüketicilere kiralanması, diğer gayrimenkul alımı amaçlı krediler ve eğitim ve öğrenim ücretinin finansmanı amacıyla kullandırılacak krediler ile bu kredilerin yeniden finansmanı amacıyla kullandırılan krediler hariç olmak üzere, tüketici kredilerinin vadesi 48 ayı aşamaz." maddesi şöyle değiştirildi:
"Konut edinmeleri ve konut tadilatı kapsamında konutun bütünleyici parçası niteliğini haiz olacak şekilde mal veya hizmet alımı amacıyla tüketicilere kullandırılan krediler, konutların finansal kiralama yoluyla tüketicilere kiralanması, diğer gayrimenkul alımı amaçlı krediler ve eğitim ve öğrenim ücretinin finansmanı amacıyla kullandırılacak krediler ile bu kredilerin yeniden finansmanı amacıyla kullandırılan krediler hariç olmak üzere, tüketici kredilerinin vadesi 36 ayı, taşıt kredileri ile taşıt teminatlı kredilerin vadesi 48 ayı, cep telefonu, tablet ve bilgisayar alımı amacıyla kullandırılan kredilerin vadesi 12 ayı aşamaz."
Söz konusu yönetmelik taslağına ayrıca, "Bu maddenin birinci fıkrasında yer alan tutar, 1 Ocak 2019'dan itibaren, her yıl enflasyon sepetinde yer alan dizel ve benzinli otomobil fiyatları ortalamasının yıllık artış oranının gerektirdiği tutarlar üzerinden uygulanır." maddesi eklendi.
BDDK'NIN UYGULAMASI YERİNDE
Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu yeni düzenlemeye ilişkin yaptığı açıklamada "BDDK gecikmeli de olsa yerinde bir uygulamada bulundu. Özellikle cep telefonu alımları için kullanılan tüketici kredisini 12 ayla sınırlandırması isabetli bir karar oldu. Daha önce kredi kartıyla taksitli cep tellerine yasak gelmesinden sonra büyük elektronik ürün satan mağazalar anlaşmalı bankalarla çözüm yoluna gitmişti" dedi.
KÜÇÜK ESNAF ZARAR GÖRÜYORDU
Aydın Ağaoğlu, açıklamasının devamında ise şunları kaydetti: "Tüketici kredilerinde 48 aya kadar vade imkanı tanındığı için, kredi kartı ile taksitli cep telefonuna getirilen yasak, tüketimi önleme açısından amacına ulaşamamıştır. Burada en büyük zararı küçük esnaf yaşamıştır; odamızdaki pek çok küçük esnaf, beni arayarak 'kepenk kapatmak zorunda kaldıklarını' ifade ettiler. Ancak burada önemli bir boşluk dikkat çekiyor; tüketici kredisi ile 12 ayda olmasına rağmen, cep telefonu, tablet gibi elektronik ürünleri, cep telefonu operatörü (GSM) ve internet servis sağlayıcı (İSS) tarafından 48 ay vadeyle satışı sürdürmekte. Bu durumda mevzuatta görülen düzenleme amacından sapmakta ve tüketiciler tasarrufa güvenememektedir. GSM operatörleri ve İSS'ler taksitle cihaz verme yöntemiyle tüketicileri kendilerine abone ederek bu cihazın bedeline vade farkını fazlasıyla kazanıyorlar.
GSM operatörleri ve İSS'lerin taksitle satışına sınırlamaya yönelik bir düzenleme getirilmelidir. Aboneliklerin, bir yıldan uzun süre yapılması halinde, 502 sayılı kanunun 52. maddesinin 4. fırkasına göre; tüketici dilediği anda, herhangi bir gerekçe göstermeksizin aboneliği iptal edebiliyorlar. Ancak bazı açıkgöz tüketiciler taahhütlü cihazı alıp ertesi gün aboneliği iptal ederek cihazın taksitlerini ödemeyi durdurabiliyorlar. GSM operatörü ve İSS'ler ise cihaz bedellerini oldukça yüksek tutup kendilerini koruma altına alıyorlar. Yani aboneyi kendine bağlayamasa bile, yüksek bedelle taksitli cihaz satmış oluyorlar"dedi.
YORUMLAR