Hem kendi vatandaşlarını hem de mümkün olduğunca çok Afgan'ı Kabil’den çıkarmaya çalışan ülkeler 31 Ağustos tarihinin ertelenmemesi sonrası büyük bir paniğe girdi. Havaalanında hâlâ binlerce Afgan bekliyor. Ülkeden farklı insan hikayeleri gelmeye ise devam ediyor. Taliban üyelerinin kız çocukları başta olmak üzere infazlar gerçekleştirdiği iddiaları gündeme getirilirken, ülkenin en başarılı öğrencisi genç bir Afgan kadını oldu
ABD’nin Afganistan’dan ayrılacağı 31 Ağustos tarihinin tüm çabalara rağmen ertelenmemesi sonrasında Kabil Havaalanı ve çevresinde yaşanan panik dün daha da büyüdü. ABD yönetimi, Afganistan’dan tahliye sürecinin başladığı 14 Ağustos’tan bu yana toplam 82 bin 300 kişiyi ülkeden çıkardı. Beyaz Saray’dan yapılan yazılı açıklamaya göre ABD, dün Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı’ndan yaklaşık 19 bin kişiyi daha tahliye etti. Açıklamada temmuz sonundan bu yana yaklaşık 87 bin 900 kişinin de başka ülkelere yerleştirildiği kaydedildi.
Bununla birlikte ülkeden çıkmak isteyen ve havaalanı çevresinde çaresiz bir bekleyişe girişen binlerce Afgan var. Bazı Amerikan birliklerinin ülkeden ayrıldığı yönünde haberler de var. Yaklaşık 200 kişilik Amerikan askeri grubunun tahliye edildiği öğrenildi. Askerlerin ekipmanlarını toplayıp geri çekilmesi kuşkusuz ABD ve müttefiklerinin tahliye hızını yavaşlatacak. Bu nedenle dün havaalanında büyük bir tahliye çabası vardı.
Buna karşın ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 31 Ağustos’tan sonra da Afganistan’dan ayrılmak isteyen Amerikalılar ve risk altındaki Afganlara Taliban’ın izin vereceğini öne sürdü. Fransa’nın tahliye işlemlerini bugün tamamlayacağı, Almanya’nın da haftasonu tahliyeleri sonlandıracağı iddia edildi.
‘TALİBAN ÇOCUKLARI İNFAZ EDİYOR’
İngiltere de 10 binin üzerinde kişiyi Kabil’den tahliye etti. İspanya da Afgan kadın ve çocuklara yönelik listesini genişletti ve tahliye operasyonlarına devam ediyor.
Afganistan’ın eski içişleri bakanı Mesud Andarabi, Taliban’ın Andarab’da çocukları ve yaşlıları infaz ettiğini öne sürdü. Andarabi’nin paylaştığı fotoğraflarda çok ciddi yaraları olan iki çocuk ve bir yaşlı adam görülüyor. Mart ayında Eşref Gani tarafından görevden alınan Andarabi, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda Taliban tarafından öldürüldüğünü belirttiği bir çocuk ve yaşlı bir Afganın fotoğraflarını paylaşarak, “Taliban terör estirerek, küçük çocukları ve yaşlıları öldürerek insanları yönetmeye çalışıyor” ifadelerini kullandı.
Önceki gün yayımlanan bir BM raporu da, Taliban’ın infazlara başladığına işaret ediyordu. BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, Afganistan’da Taliban’ın kontrolü altındaki birçok alanda ciddi insan hakları ihlalleri ve suistimallere ilişkin güvenilir raporlar aldıklarını belirterek tüm ülkeleri “Taliban’ı insan haklarına saygı göstermeye teşvik etme konusunda nüfuzlarını kullanmaya” çağırmıştı.
Bachelet, Taliban kontrolü altındaki bölgelerde kadınlara yönelik infazlar ve sert kısıtlamalar olduğuna ilişkin güvenilir raporlara sahip olduklarını açıkladı.
AFGAN KADINLARIN BAŞARILARINI DÜNYA KONUŞUYOR
Taliban’dan yapılan son açıklamalar sonrasında evlerinden çıkmamak durumunda kalan Afgan kadınlarını endişeli bir gelecek bekliyor. Dünya, Afgan kadınının son 20 yılda elde ettiği kazanımları kaybetmesinden endişe ederken, Afgan kadınların başarı hikayeleri de ardı ardına geliyor.
Afganistan’da Taliban kontrolü sağlamadan önce gerçekleştirilen üniversite sınavının sonuçları açıklanırken, ülke birincisinin bir kadın olduğu ortaya çıktı. Sulgai isimli genç kadın, dün açıklanan sınav sonuçlarına göre ülkenin en başarılı öğrencisi oldu. Taliban kontrolünde Afgan kadınların eğitimlerine devam edip edemeyeceği soru işareti.
Öte yandan tamamı genç kadın öğrencilerden oluşan Afgan robot ekibinin beş üyesi kaçarak salı akşamı Meksika’ya geldi. Meksika’nın genç kadınlara kapılarını açtığı ve gizli tutulan bir çabayla kadınların Meksika’ya getirildiği öğrenildi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, gerçekleştirdikleri telefon görüşmesinde Afganistan’daki son gelişmeleri ele aldı. Kremlin Sarayı’ndan yapılan yazılı açıklamada, “Liderler, Afganistan kaynaklı terör ve uyuşturucu kaçakçılığı tehditleriyle mücadeleye yönelik çabaları yoğunlaştırmaya hazır olduklarını ifade ettiler. Afganistan’a ivedilikle barışı getirmenin ve istikrarsızlığın komşu bölgelere yayılmasını önlemenin önemi vurgulandı. Bu kapsamda, Şanghay İşbirliği Örgütü’nün azami düzeyde kullanılması planlandı” ifadeleri kullanıldı.
Dünya Bankası, Afganistan’daki projeler için fonlamayı durdurdu. Dünya Bankası Sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, Afganistan’daki durumdan ve özellikle kadınlar için ülkenin kalkınma beklentileri üzerindeki etkilerinden “derin endişe” duyulduğu belirtildi. IMF de Afganistan’a ödemeleri durdurmuştu. IMF ve Dünya Bankası haricinde ABD yönetimi de Afganistan’ın ABD’deki varlıklarını dondurduğunu açıklamıştı.
TALİBAN DOLAR ÇIKIŞINI YASAKLADI
Taliban, salı günü ABD dolarının ve ABD işgali zamanlarından kalma eşyaların ülke dışına çıkışını yasakladı. Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, ele geçirilen dolarlara ve söz konusu eşyalara derhal el konulacağını ve kuralı ihlal edenlerin yasal işlemle karşı karşıya kalacağını söyledi.
DAEŞ TEHDİDİ GERÇEK Mİ?
ABD Başkanı Joe Biden’ın 31 Ağustos tarihini ertelememe nedenlerinden biri olarak DAEŞ-Horasan örgütünün saldırı düzenleme ihtimalini gösterdi. Afganistan ve Pakistan Talibanlarının eski üyelerince kurulduğu bilinen DAEŞ-Horasan örgütü ABD tarafından 2016 yılında terör örgütleri listesine alınmıştı. Örgüt Taliban’dan çok daha radikal bir düşünce yapısına sahip ve Taliban ile ilişkisi de oldukça kötü. Bu nedenle bir terör saldırısı ihtimalinin gerçekçi olduğu ifade ediliyor.
YORUMLAR